Spis treści:
- Na czym polega kompostowanie na zimno?
- Zalety kompostowania na zimno
- Kompostowanie zimne a ciepłe
- Jak dbać o zimną pryzmę kompostową?
Na czym polega kompostowanie na zimno?
To najbardziej tradycyjna metoda zagospodarowywania odpadów zielonych. Kompostowanie na zimno to proces, w którym rozkład materii organicznej zachodzi w naturalnym tempie, bez dodatkowego podgrzewania pryzmy kompostowej przez dodatnie obornika i idealnych proporcji masy zielonej. W tych warunkach pryzma rozkłada się powoli, a proces ten może trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat, w zależności od pogody i rodzaju użytych materiałów.
Aby kompostowanie na zimno przebiegało szybciej, wymaga większego rozdrobnienia materii. Dobrze jest mieszać biomasę zieloną (resztki roślin zielonych, odpadki z kuchni) z masą brązową (np. opadłymi liśćmi). Najlepiej robić to na bieżąco, przy czym proporcje nie są jednak tu aż tak istotne, jak w kompostowaniu na ciepło.
Zimna pryzma nie wymaga częstego mieszania. Fot. grandbrothers/123RF.com
Zalety kompostowania na zimno
Choć kompostowanie na zimno jest bardziej czasochłonne, ma wiele zalet, które przyciągają miłośników ekologicznych lub niewielkich ogrodów. Z pewnością oznacza ono mniejszy nakład pracy. Zimna pryzma nie wymaga częstego mieszania czy kontrolowania ciepła. Niższe temperatury sprzyjają rozwojowi różnorodnych mikroorganizmów, które wspomagają proces rozkładu, co zapewnia większą bioróżnorodność. Kompostowanie na zimno odzwierciedla to, co dzieje się w naturze, gdzie materia organiczna powoli się rozkłada. Choć trwa ono wolno, w tej metodzie unikamy ryzyka, że pryzma stanie się zbyt gorąca, co mogłoby zabić pożyteczne mikroorganizmy.
Przeczytaj również: Przyspiesza kompostowanie, odpady rozkładają się znacznie szybciej
Kompostowanie zimne a ciepłe
Główna różnica między zimnym a ciepłym kompostowaniem tkwi w temperaturze i tempie rozkładu. Ciepłe kompostowanie to proces intensywny, wymagający odpowiednich proporcji węgla (brązowych resztek, np. liści) i azotu (zielonych resztek, np. trawy). Nie obejdzie się też bez regularnego mieszania i pilnowania, by pryzma miała odpowiednią wilgotność. Dzięki temu wytwarza się ciepło, które przyspiesza rozkład i niszczy nasiona chwastów oraz patogeny. Kompost z gorącej pryzmy może być gotowy już po 6-8 tygodniach.
Zimne kompostowanie jest bardziej naturalne i mniej wymagające, ale proces trwa znacznie dłużej. Nie niszczy wszystkich nasion chwastów, a temperatura pryzmy zazwyczaj utrzymuje się na poziomie otoczenia. Dlatego, jeśli prowadzisz w ogrodzie zimne kompostowanie, nie wyrzucaj na pryzmę chwastów czy roślin inwazyjnych. W przeciwieństwie do kompostowania na ciepło, do pryzmy z zimnym kompostem można cały czas dodawać biomasę. Jest to więc dobre wyjście dla osób, które mają kompost przy domu i wyrzucają na niego bio odpady. Pryzmy kompostowej nie trzeba tu też przerzucać co dwa dni, jak w przypadku wersji gorącej. Są przypadki, kiedy nie trzeba tego robić wcale.
Dokładanie materiałów brązowych do zimnego kompostu, np. suchych liści, przyczyni się do jego użyźnienia. Fot. Oleg Kopyov/123RF.com
Jak dbać o zimną pryzmę kompostową?
Choć kompostowanie na zimno nie wymaga aż tyle uwagi, co na ciepło, nie można tu jednak pewnych działań zaniechać. Jak dbać o zimną pryzmę kompostową?
- Dokładanie materiału
Do kompostu na zimno cały czas warto dokładać materiał. Warto przy tym zachować proporcje: jedna porcja materii zielonej, zapewniającej azot na cztery porcje brązowej, zawierającej węgiel. Masa zielona, czyli azotowa to na przykład odpadki z kuchni, skoszona trawa, rośliny zielone. Materiały brązowe, czyli węglowe to: słoma, kartony, liście brązowe, wytłoczki po jajach. Proporcje nie są tu aż tak istotne, jak w przypadku kompostowania na ciepło.
- Przerzucanie i mieszanie
Kompostu przygotowanego w plastikowych pojemnikach, z których gotową masę wyciągamy specjalnym otworem od spodu, nie trzeba przerzucać. Z kolei pryzmy w siatkach lub drewnianych konstrukcjach, z których wiosną będziemy wyciągać materiał od góry, warto co dwa tygodnie solidnie zamieszać. Jeśli kompostujesz na zimno bezpośrednio na ziemi, przerzucaj pryzmę co jakiś czas w miejsce obok. Dzięki temu warstwy kompostu wymieszają się ze sobą. Warto to robić co dwa tygodnie.
Przeczytaj również: Jak przygotować zdrowy kompost? Tego nie możesz do niego dodawać
- Regulacja wilgoci
Niewielkie pryzmy łatwo wysychają, co wstrzymuje procesy w nich zachodzące. Dżdżownice i mikroorganizmy potrzebują wilgoci, dlatego w zimnym kompostowaniu warto pryzmę od czasu do czasu podlać. Z kolei przy intensywnych i długotrwałych opadach należy pryzmę przykryć, bo nadmiar wody również jej nie posłuży.
- Ochrona przed mrozem
Zimą, podczas dużych mrozów lepiej przykryć pryzmę warstwą izolacyjną, np. słomą, matami kokosowymi czy starym kocem. To zapewni utrzymanie wyższej temperatury wewnątrz pryzmy, nie ograniczając jednocześnie cyrkulacji powietrza.
Pryzmy z zimnym kompostem nie należy zbyt mocno zbijać, by zapewnić przepływ powietrza do jej wewnętrznych warstw. Po kilku miesiącach otrzymamy naturalny materiał, który nawiezie ziemię i poprawi jej strukturę.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Ostrokrzew kolczasty – ozdoba zimowego ogrodu. Najpiękniejsze odmiany i uprawa ostrokrzewu
Zabezpieczanie drzewek owocowych na zimę. Najważniejsze zasady, ściółkowanie i ochrona korzeni
Dokarmianie ptaków zimą. Gdzie zamontować karmnik i co w nim zostawiać?